Тийм ээ. Энэ гарчиг танд инээдтэй санагдаж магадгүй. Мөнгөө хулхидуулсан залуу "Гол буруутан” болсон явдлын тухай би энд өгүүлэх гэсэн юм. Гол буруутан болдог үндсэн шалтгаан бол "Итгэл” байсан юм.

Манайхан www.alibaba.com сайтыг сайн мэддэг. 

Тэр сайтан дээр байхгүй юм гэж үгүй. Хятадад үйлдвэрлэж байгаа бүх бараа бүтээгдэхүүн энд байгаа гэхэд болно. 

Анх би энэ сайтыг шүтэн биширдэг байлаа. Одоо бол огт шагайхаа байсан гэвэл гайхаж байгаа байх л даа. 

Яагаад энэ сайт надад таалагдахаа байв? гэвэл "Зарим нэг мэдээллийн цаана олон улсын хооронд мөнгө луйвардагч этгээдүүд байдаг юм байна” гэсэн ойлголттой болсон юм. Итгэл алдах болсон түүх ингэж эхэлсэн.

Нэгэн Монгол залуу надтай уулзаад, "Хятадуудад 800 доллороо хулхидуулчихлаа” гэлээ. Учрыг лавлавал, Тэрээр Интернетээс бичгийн цаасны худалдаачин хайж л дээ. 

Хэбэй мужын нэгэн компани түүнд маш хямд бичгийн цаас санал болгосонд залуу итгэж, дансанд нь 800 доллор шилжүүлсэн байна. Гэвч бичгийн цаас ч байдаггүй, мөнгө ч байдаггүй...

Бид хоёр тухайн компаний Веб сайт дээр байсан хаягын дагуу Хэбэй мужын төв Шижиажуань хотын ойролцоо байдаг жижигхэн хотын Цагдаагийн Газар очлоо.

Цагдаагийн газар "Орон нутгийн чанартай асуудал биш байна. Олон улсын чанартай асуудлыг мужын төвийн Цагдаагийн газар шийднэ” гэж хэлээд, арга мухардуулав.

Бид мужын төвийн Цагдаагийн Газарын хэд хэдэн дарга нартай уулзсан боловч, бас л асуудлаа шийдэж чадсангүй. Хамгийн гол учир гэвэл, 800 доллор нь Хятадын мөнгөөр 4960 юань болж байгаа юм.

Цагдаагийн газар "20 мянган юанаас дээш мөнгөний асуудлыг луйварын хэрэг т тооцож, эрүү үүсгэн, шалгаж болно. Энэ Эрүүгийн хэрэг үүсгэх нөхцөл бүрэлдээгүй байна” гэв. 

Ийнхүү бид хоёрын зарга мухардав. Хөөрхий залуу 800 доллороо алдаад зогссонгүй бүтэлгүй заргын зардалд дахин 800 доллорын зарлага гаргасан. (Улаанбаатараас Шижиажуан хүрээд буцсан замын зардал, буудлын мөнгө хоол унд гээд...)

Эцсийн эцэст, Интернетийн луйварчинд итгэж, 800 доллороо шилжүүлсэн залуу өөрөө "Гол буруутан” болоод нутаг буцсан даа. 

Ийнхүү Хятад улс даяар алдартай энэ сайтын мэдээллийн цаана луйварчид суудаг юм байна гэсэн дүгнэлтэнд бид хоёр хүрсэн билээ.

Иймд интернетийн цаана сууж байгаа хүнд хэзээ ч битгий итгээрэй!

Дүгнэлт: Интернетэд маш их Хуурамч мэдээлэл байдаг. Тэдгээр мэдээллийн цаана луйварчид байгаа. Иймд хэзээ ч интернетийн мэдээлэлд итгэж болохгүй.

"Улаанбаатар Смарт карт” ХХК-ийн Үйл ажиллагааны хэлтсийн захирал Р.Ган-Эрдэнэ "Нийтийн тээвэрт 100 хувь картаар зорчих ажлыг эхлүүлсэнтэй холбоотойгоор манай байгууллага бэлтгэл ажлаа бүрэн хангаад байна. Карт цэнэглэх гэрээт цэгүүдээр өнөөдрөөс эхлэн "U-money”картийг 50 хувийн хөнгөлөлттэй буюу 2000 төгрөгөөр борлуулж эхлээд байна. Мөн нийтийн тээврээр ихээр үйлчлүүдэг иргэддээ зориулж сарын турш хязгааргүй зорчих эрхтэй картыг гаргасан байгаа. Энэхүү зартыг том хүн 25 мянган төгрөг, хүүхэд 8000 төгрөгөөр худалдан авах боломжтой. Түүнчлэн иргэдийг картаар бүрэн хангахын тулд хотын захын цэгүүдээр 20 мянган ширхэг картыг иргэдэд үнэгүй тараах ажлыг эхлүүлэх гэж байна. Өнөөдрийн байдлаар нийт иргэдийн 70 хувь орчим нь бэлэн мөнгөөр  үйлчлүүлдэг” хэмээлээ.

Бэлэн мөнгөний хайрцаг байршуулснаар нийтийн тээврийн салбарт орох орлого 23 хувиар буурсан гэсэн судалгаа байгаа аж. Картыг хэрэглээнд бүрэн шилжиж буйтай холбогдуулан нийтийн тээврийн хяналтын ажлыг эрчимжүүлэх, автобуснуудад шалгалтын ажлыг зохион байгуулна. Шалгалтаар төлбөрөө төлөөгүй зорчигч илэрвэл авто тээврийн хуулийн дагуу 5000 төгрөгөөр торгох эсвэл албадан ажил хийлгэх арга хэмжээг авах юм байна.

Одоогийн байдлаар карт цэнэглэдэг 438 гэрээт цэг ажиллаж байгаа юм. Ирэх сарын 1-н гэхэд гэрээт цэгийн тоог 500 хүргэх төлөвлөгөөтэй ажиллаж байгаа аж. Түүнээс гадна нийтийн тээврээр зорчихдоо иргэд дараах картын төрлүүдээс сонгон үйлчлүүлэх боломжтой юм.

• Өөрт ойр байрлах ТҮЦ, Дэлгүүрүүдээс Энгийн болон Хүүхдийн U money картыг худалдан авч өөрийн хэрэглээндээ тохируулан цэнэглүүлэн зорчих боломжтой.

• Банкны салбар, ATM, Интернетээр цэнэглэн Нийтийн тээвэр болон бусад төлбөр тооцоонд ашиглан боломжтой "Сити пасс” картаар зорчих боломжтой. Тус картыг Улаанбаатар хотын Хаан банкны салбаруудад картаа захиалан авна. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг Хаан банкны 1800-1917 утсаар лавлана уу.

• Гар утасны сим картаа солиулан NFC сим картаараа төлбөрөө төлөн зорчих боломжтой. Тус NFC сим картыг Юнителийн үйлчилгээний салбарт хандаж авна. Дэлгэрэнгүй мэдээллийг 1414, 77778888 утсаар лавлана уу.

• Хязгааргүй зорчих эрхтэй сарын том хүний болон хүүхдийн картыг худалдан авч зорчих боломжтой. Тус картыг нэг удаа худалдан аваад цаашид интернетээр төлбөрөө төлж сунгуулан ашиглах боломжтой юм гэж нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

Мөн нийт 10 сая ам.долларын үнэ бүхий трактор, техник тоног төхөөрөмжийг тариаланчдадаа бага хүүтэй зээлээр олгохоор гэрээ хийсэн. Хуурай сүү боловсруулах үйлдвэрийг олноор байгуулж дотоодынхоо хэрэгцээг хангах, улмаар экспортод гаргах зорилт тавиад байна. Ирэх сард хуурай сүүболовсруулах бичил 60 үйлдвэрийг Япон улсын дэмжлэгтэйгээр оруулж ирнэ. Мах, махан бүтээгдэхүүний экспортыг нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байна. Эдгээр ажлыг Засгийн газраас хэрэгжүүлэх"Мах, сүүний аян”-ы хүрээнд хийхээр төлөвлөсөн гэдгийг Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат хэлж байна.

Мөн ноос, ноолуур боловсруулах үйлдвэр байгуулах нь хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын гол бодлого байх болно гэхчлэн энэ салбарт хийхээр зорьж буй болон хэрэгжүүлж эхэлсэн зарим ажлаа Засгийн газрын тэргүүн иргэдтэй уулзах үеэрээ танилцууллаа.

Баянхонгор аймаг 30 гаруй мянган хүүхэдтэй. Гэтэл хүүхдийн хөгжил, хамгааллаар мэргэшсэн ажилтан хүрэлцээгүйбайна.Нийгмийн халамж, дэмжлэг шаардлагатай, хөгжлийн бэрхшээлтэй болон харж хандах хүнгүй иргэд төрийн халамжийн үйлчилгээнээс орхигдож байна.

Нийт хүн амын эрүүл мэнд доройтлоо, 30 ба түүнээс дээш насны иргэд ямар нэг суурь өвчлөлтөй байх нь элбэг байна.

Залуу малчдыг бэлтгэх, малаа эрүүлжүүлэх, бэлчээрийг усжуулах зэрэг нь тус аймгийн малчдад тулгамдсан асуудал боллоо гэдгийг иргэд хэлээд Засгийн газраас анхаарч ажиллахыг хүслээ.

Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат энэ сарын 25-ны бямба гаригт Өвөрхангай аймагт ажиллана гэж Засгийн газрын хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах албанаас мэдээллээ.

Дүрэм ёсоор Гүйцэтгэх зөвлөлийн 6 гишүүнийг санал хураалтаар тодруулдаг бөгөөд нийт 21 хүн нэр дэвшсэнээс олонхийн санал авсан 6 хүн Гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүнээр сонгогдов.

Тухайлбал, НИТХ-ын дарга Ц.Сандуй 70 хүний саналаар Монголын Үндэсний Олимпийн хорооны Гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүнээр сонгогдлоо.  

Чуулганы төгсгөлд шинээр сонгогдсон Гүйцэтгэх зөвлөл хуралдаж, Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар олимпийн аварга, Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар Э.Бадар-Ууганыг томиллоо гэж Нийслэлийн ЗДТГ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.

-ОУВС–ын хөтөлбөрт хамрагдах талаар МҮЭ–ийн холбоо ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Манай улс ОУВС-ын хөтөлбөрт 4 удаа хамрагдаж байсан юм билээ. Ер нь төлбөрийн тэнцэлийн алдагдал, төсвийн алдагдал, өр зээлийн том дарамт нүүрлэсэн өнөө үед арга ядсан л арга. Тодорхой хугацаанд хүндрэлээс гарахын тулд өөр арга алга болтой. Хамгийн гол нь тавигдаж байгаа шаардлагууд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байгаа арга хэмжээ нь ард иргэдэд хүндээр тусахаар байна. Нөгөө талаас төсвийн сахилга бат хариуцлагыг сайжруулах талтай.

-ОУВС–ын шаардлагын дагуу ямар шаардлагууд байна. Та бүхэн ямар байр суурьтай байна.

-7-8 төрлийн татвар нэмэх шаардлага байгааг Сангийн сайд мэдээлсэн. Энэ талаар МҮЭ-ийн холбооны төлөөлөллүүд өнгөрсөн 7 хоногт Сангийн сайд ХНХЯ-ны төлөөлөлтэй уулзаж мэдээлэл авч байр сууриа ч тодорхой илэрхийлсэн. Нэгдүгээрт. Улсын 3 талт хэлэлцээрт заасны дагуу аливаа төрлийн татвар нэмэхэд заавал түншлэгч талуудтай зөвшилцөж санал авч хэлэлцэж шийдэх ёстой тэрийг зөрчсөн.

-Яг ямар татвар ачаалал нэмэгдэхээр байна?

-Одоо ард түмэн орлого буурсан байгаа энэ үед нэмэлт ачаалал үүрэх тэнхэл алга байна. Хүн амын орлогын албан татвар орлогын шатлалтай нэмэх, НДШ, Хадгаламжийн орлогын татвар, Автомашин, архи, тамхины татвар нэмэхээр төлөвлөж байгаа юм байна. Мөн тэтгэврийн насыг жил бүр 6 сараар нэмэгдүүлж эрэгтэй эмэгтэй 65 нас болгох, төрийн албан хаагчид Боловсрол эрүүл мэнд онцгой байдлын албан хаагчид 2 хүн тэтгэвэрт гарсан орон тооны оронд 1 орон тоон дээр хүн авч 1 ийг нь цомхотгохоор төлөвлөж байна.

Гэтэл өнөөдөр боловсрол эрүүл мэнд зарим төрийн үйлчилгээний албан хаагчид хаанаа ч хүрэхгүй байна шүү дээ. Энэ талаар манай Боловсрол, Эрүүл мэндийн ҮЭХолбооныхон тодорхой байр сууриа илэрхийлж газар дээр нь шийдвэр гаргагчдыг ирж ажиллахыг шаардаж байгаа. Тэрний оронд хэрэгтэй хэрэггүй өөр орон тоог цомхотгох нь арай илүү зөв шийдвэр болох болов уу. Жижиг хадгаламж эзэмшигчдээс хүү авах уу үгүй юу бодох л асуудал.

-Хэрэв танай саналыг авахгүй бол ямар арга хэмжээ авах уу.

-Мэдээж хуулийн дагуу хэлэлцээрийн заалтууд зөрчигдөж байгаа тул хамтын маргаан тэмцэлээ л хийхээс өөр сонголтгүй болно. Хамгийн гол нь шудрага ил тод байдлыг л бид шаардаж байна. МҮЭ-ийн холбооны хувьд хүнд нөхцөл байдалд хийж байгаа сонголтын бүх зүйлийг нь үгүйсгээд байгаа юм биш. ОУВС-аас орлого зарлагаа тэнцвэржүүл гэдэг ерөнхий шаардлага тавьсан харин тэрийг ямар замаар шийдэх вэ гэдэг нь манай асуудал. Тиймээс зарим асуудалд илүү болгоомжтой хандах ёстой. Энэ хүнд үед заавал зээлээр том дэд бүтцийн ажлууд хийх хэрэг байна уу үгүй юу?

-Зарим төрлийн татварууд нэмэхийг 100 хувь үгүйсгээгүй.

-Татварын нэг алтан зарчим байдаг ш дээ. Нийгмээс илүү ихийг хүртэх илүү ихийг хэрэглэх тусам илүү татвар төлдөг. Энэ бол Олон улсын жишиг.

Тухайлбал 10-20 сая төгрөгийн цалинтай, тэрбумын хаустай эдлэнтэй, 100 гаруй сая төгрөгийн машин унадаг хүмүүс илүү хувиар татвар төлөх л ёстой. Архи тамхины онцгой татвар нэмнэ гэхээс гадна зарим импортлогч яагаад 1 амдолларыг 1450 төгрөгөөр бодож татвараа төлдөг юм бэ. Энгийн иргэд 2500 төгрөгөөр доллар худалдаж авч байна.

-Тэтгэврийн насны хувьд яг ямар өөрчлөлт орох вэ

-Одоогийн төслөөр жишээ нь эрэгтэй хүнийг 10 жилийн дотор тэтгэврийн насыг 5 жилээр нэмнэ гэдэг хэт түргэдсэн хэрэг болно. Манай гишүүн байгууллагууд ялангуяа байгаль цаг агаар, ажлын хүнд нөхцөлд байдаг салбар, орон нутгийн ажилчдын эсэргүүцэл их байна.  Монгол эрчүүдийн дундаж наслалт 69 байгаа судалгаа байна. Тэрнээсээ илүү элдэв халамж, амлалтын шинж чанартай тэтгэврийн хөнгөлөлтдөө анхаарах хэрэгтэй. Мөн сангийн орлого зарлагад анхаарах хэрэгтэй. Яг үнэндээ үнэнчээр татвараа төлдөг хэсэг нь л хохироод улам ачаа үүрч ирлээ.

-Та бүхний санал болгож байгаа гарц юу байна.

-Ер нь иргэд хөдөлмөрчдийнхөө татвар төлөх гээд байгаа хүмүүсээ илүү сонсох хэрэгтэй. Явж явж эцсийн ачаа үүрэгч татвар төлөгч нар бол хэрэглэгч иргэд шүү дээ. Үнэхээр цаашдаа иргэний оролцоонд тулгуурласан нийгмийн түншлэлээр явъя гэж байгаа бол адилхан зовлон жаргалаа үүрээд явах ёстой. Нэг хэсэг хариуцлагагүй хүмүүсийн алдаатай бодлогын төлбөрийг нийтээрээ төлөх гэж байна.

Хөдөлмөр нийгмийн зөвшлийн 3 талт хэлэлцээрийн тодорхой заалтууд зөрчигдөхөд хүрч байгаа учир хэлэлцээрээр эдгээр асуудлуудыг ярих саналыг ЗГ-т албан ёсоор хүргүүлсэн. Удахгүй хэлэлцээр эхлэх ёстой.

-Хариуцлагыг хэн үүрэх ёстой вэ.

Ер нь жаахан сэтгэлгүй, хариуцлагагүй амин хувиа хичээсэн байдлаас л энэ бүхэн үүсч байна даа. Нэн түрүүнд бондын мөнгөнөөс зээл авсан этгээдүүдийг зээлийг нь цаг хугацаанд төлүүлэх хэрэгтэй. Хамаагүй дараа төлбөр буюу концессийн гэрээгээр элдэв өр тавьдагийг хязгаарлах хэрэгтэй.

-Оффшор дансанд их хэмжээний хууль бус мөнгө байгаа зээл авах хэрэг байна уу

Үнэхээр гадаад дотоодод олон тэрбум долларын мөнгө нуугаад байгаа бол тодорхой хугацаа өгөөд мөнгөө оруулж ирж Монголдоо хөрөнгө оруулалт хийх боломжийг нь олговол өнөөдрийн дампуурлаа зарлах дээрээ тулаад байгаа эдийн засагт эерэгээр нөлөөлөх болов уу. Хойд хөрш ОХУ – аас эхлээд тийм арга хэмжээг авч байна.

-Цаашид эдийн засаг, төсөв, ард иргэдийн амьдрал ямар төлөвтэй байна.

Биднээс л шууд хамаарна. Гэхдээ хямрал хүндрэл цаг зуурын л асуудал удахгүй эдийн засаг улс орон маань сайн болно гэдэгт итгэж байна. Бүх зүйл хүнд байгаа биш амжилттай сайн явж байгаа ААН, салбар зөндөө л байна. Цөөн хүн амтай, жижиг эдийн засаг унаж босохдоо цаг хугацаа бага байдаг. Хамгийн гол нь тогтвортой байдал итгэл найдвар чухал, хамгийн сүүлд итгэл бөхдөг гэдэг байхаа.

Нараа

Эх сурвалж: ugluu.mn

Эх орон надаас эхэлнэ

Бяцхан бахархлын оч

Нутагтаа очин амарсан тэр нэгэн зуныг хэзээ ч мартахгүй .......

Сүрлэг өндөр уулс, нов ногоон зүлэг, алаглах цэцэгс, тунгалаг хөх тэнгэр энэ бүхэн өмнөхөөсөө тэс ондоо болсон мэт харагдаж, үнэр нь хүртэл сэтгэл гэгэлзүүлж, хотын ямар ч үнэртэн энгэсэгнээс гайхалтай үнэрийг мэдрүүлж байсан юм. Бид хажуудаа суугаа ижийнхээ халуун дулаан сэтгэл, хайр халамжийнх нь хариуг хожуу ухаарч, "Хайртай” гэх үгийг цөөн удаа хэлдэг шиг зун болгон очдог нутгийн маань юм бүхэн тэгэхэд л гайхалтай санагдаж билээ.

Ч. Чимид гуай "Би монгол хүн” шүлэгтээ

"Үлээж байгаа салхи нь үнсээд ч байгаа юм шиг”

Өршөөлт ижий минь гар илээд ч байгаа юм шиг " хэмээн шүлэглэсэн байдаг. Магадгүй энэ шүлэгчийн тэрхэн агшинд мэдэрсэн, цаасан дээр буулгах болсон энэ мэдрэмжийг тэр үед амсаж мэдэрсэн гэлтэй. Ямартай эх нутгийнхаа малын хошуу хүрдэггүй зэрлэг ногооны үнэр салхитай сүлэлдэн надад хүрэхэд миний сэтгэлийг тэгж их гижигдсэнийг.

Ингээд харахад өмнө нь хажуугаар минь сүндэрлэх нутгийн уулсаа, тэр хөх тэнгэрийг ажин хардаггүй байж. Түүгээр ч барахгүй эх орныхоо урласан дахин давтагдашгүй бүтээлүүдийг үзэж хармаар сэтгэл өөрийн эрхгүй төрж байлаа. Тэр зун гэрээс гарч хөдөө нутгийг зорих дургүй байсан намайг эх нутаг минь урин дуудаж хоёр ч удаа очсон юм даа.

Өнөө цагт миний үеийн хүүхэд залуус харь оронд сурч боловсрох, амьдрах илүү сонирхолтой болжээ. Тэд ярихдаа " Монголд сурмааргүй байна, энд амьдарч бүтэхгүй” гэх мэтээр л өдөр хоногийг гадаадад сурахын төлөө мэрийж өнгөрүүлж байна. Тэгвэл тэд яагаад эх орноосоо ингэж зугтаах болов?

Манай ангийн хүүхдүүдийн ихэнхи хувь нь л гэхэд гадаад явах хүсэлтэй, 30 гаруй хувь нь түүнийхээ төлөө зориглон, хичээж байгаа билээ. Үнэхээр залуу үе бид чинь сурч боловсрох, мэдлэг чадвартай болох бүрэн шаардлагатай. Цаашлаад энэ хураасан мэдлэг бүхнээ эх орныхоо ирээдүйн хөгжлийн төлөө гаргаж болох юм. Гэтэл тэндээ болж л байвал ирэхгүй гэх товчхон бөгөөд харамсалтай хариултыг өгнө.

Тэд миний мэдэрсэн тэр жилийн, тэр зуны мэдрэмж, сэтгэл хөдлөлийг үзсэн бол өнөөдөр өөр байх байсан болов уу? Учир нь тэр зун миний зүрх сэтгэлд бахархлын бяцхан оч бадамлан асаж эх орноороо омогших гал дүрэлзсэн юм. Би чинь ямар гайхалтай нутагт амьдарч, үүнийгээ өдийг хүртэл мэдээгүй явсан юутай харамсалтай гэж бодож байлаа. Түүгээр ч барахгүй би чинь өөрөө нутгийнхаа баялаг нь юм байна гэх ухаарлыг олж авсан билээ.

Эх орноо цэцэгс шиг чимж явах залуус маань гадаад улс руу нүүдлийн шувуу шиг орхин одоход нутаг нь яг л нэгэн үнэт баялгаа алдсантай адил хоцордог юм.. Эх орныхоо хувьд бид үнэт эрдэнэ нь, бидний хувьд эх орон минь миний бяцхан бахархалын очноос үүссэн аугаа зүйл билээ. Бидний нутагт утаа, хог хаягдал, ядуурал гээд л олон шүдний өвчин бий. Өнөө үеийн залуус энэ асуудлаас бултан хаяад явах нь ихэссэн. Гэтэл эргэн харвал энэ бүхнийг хэн бий болгосон? Бид шүү дээ!! Харин бидний өмнө харь орон луу хаяж одох уу, авч үлдээд хөгжүүлэн цэцэглүүлэх үү хэмээх хоёр сонголт л байна. Өөрсдөө төрж өндийхдөө тулж босчхоод өнөөдөр бид ийм нүдээр харах нь эхийгээ өвчтэй цагт нь орхиод явахтай адил буюу.

Гадаадад сурч ирсэн хүмүүс нь монголд ажлын байр, цалин, амьдралын нөхцөл дорой тул баталгаа алга л гэцгээдэг. Үнэндээ бол улс орны минь эдийн засаг уналттай, гадаадаас ирсэн баялаг бүхнээ хангалттай ашиглан таатай амьдруулж чадахгүй байгаа нь ортой.. Гэхдээ залуус нь ийм сонголт хийх аваас хэн, хэзээ нутагтаа ирж, өргөс бүхнийг нь түүх юм бэ? Харууссан сэтгэлийг нь хэзээ тайлах юм бэ?

МҮОНТ-ийн "Монгол хүн монголын баялаг” нэвтрүүлэг надад бас нэгэн урам зориг, бахархлыг минь өдөөсөн. Хэдийгээр нэвтрүүлгийн оролцогчид дэлхийн нэр хүндтэй корпораци, компанид ажиллаж, тэндээ амьдарч байгаа ч тун удахгүй эх орноо элгэн нутгаа зориод очино доо хэмээн баярын инээмсэглэлийг тодруулан өгүүлж буй нь юутай бахдалтай. Улсынхаа төлөө сэтгэл бүхнээ зориулах тэр хүмүүс бол эх орныхоо жинхэнэ үнэт баялаг нь юм.

Өнөөдөр та эх орныхоо юу үнэтэйг ухаарсан уу? Энэ монгол хүн та өөрөө шүү дээ. Залуус бүхэн эх орныхоо хойчийн төлөө өөрсдийн цуглуулсан эрдэнэ мэт мэдлэг, сэтгэлд асах оч бүхнээ "Монгол” хэмээх нэрийг хүн бүр сонсоод хүндэтгэн мэхийх хүртэл зориулаасай. Үүнд миний ч бас зүрх сэтгэл, эрдэм мэдлэг байх болно.

Эх оронд минь хорвоод хосгүй морин хуур, өөр хаанаас ч эрээд олдохгүй босоо монгол бичиг, нүүдлийн малчин ард түмэн, . Мөн эх орныхоо хувьд хамгийн үнэтэй "Монгол хүн” аж төрөн, амьдардаг юм шүү дээ. Эх орон минь миний сэтгэлд асаасан бяцхан бахархлын очноос эхэлж, миний хүчээр хөгжиж, миний зүрхнээс гарсан булгаар тэтгэгдэнэ. Эх орон надаас эхэлнэ

Сүхбаатар дүүргийн

71-р сургуулийн12 А ангийн сурагч Н.Алтанхүү

Барилдлага: Үхэх    
Шүтэн барилдлага: Сансар
Суудал: Төмөр

Өдрийн наран 6 цаг 40 минутад мандан, 19 цаг 13 минутад жаргана. 10:58 цагт сар битүү болно. Тухайн өдөр морь, нохой жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр элдэв үйлд хянуур хандах хэрэгтэй ба ан, гөрөө хийх, мал, адгуус муулах, сүм дуганыг сэргээх, амьлуулах, өглөгийн түллэг хийх, хишиг дуудуулах, хот балгадын үйл, цэрэг, цагдаагийн үйл, тангарагаа буцаахад сайн.

Гөлөг тэжээх, золиг гаргах, бомбын үйл, хүүхэд хөлд оруулахад муу. Өдрийн сайн цаг нь хулгана, үхэр, луу, могой, хонь, нохой болой. Хол газар яваар одогсод баруун урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй бөгөөд эрлэг лугаа учирна хэмээжээ.

* * *ӨРНИЙН ЗУРХАЙ * * *

ХОНЬ (3/21-4/19)

Мэргэжлээ солих, амьдралдаа томоохон өөрчлөлт хийх цаг үе ирсэн байна. Таны өмнө гэнэтийн боломжууд нээгдэнэ. Хувийн мөрөөдлүүдээ цэгцэл. Танд чухам юу хамгийн хэрэгтэй байгаа вэ. Нөхцөл байдлаа гэнэт өөрчлөгдөхийг хүлээх хэрэггүй. Ирээдүйдээ хэрэгтэй сургамж ав. Таны санхүүгийн байдал сайн тал руугаа эргэнэ. Олонх нь хуучин авлагаа буцаан авна. Бүх эрч хүчээ ажилдаа зориул.

ҮХЭР (4/20-5/20)

Ирээдүйн үр бүтээлтэй үйл ажиллагааны талаар шаардлагатай мэдээллүүдээ хүлээн авах тул олонхи хүмүүсийн хувьд таатай өдөр болно. Энэ өдрийг туйлын үр өгөөжтэй өнгөрүүлэхийг зөвлөж байна. Нүд, амны хөндий, чихэндээ онцгой анхаарах хэрэгтэй.

ХАМТАТГАХ (5/21-6/21)

Хоёрдмол шинжтэй өдөр. Нэг талаас та бусдын хэрэгт хутгалдахгүйг хичээх ба нөгөө талаас бүх асуудлыг шийдвэрлэн нөхцөл байдалд нөлөөлөхийг хүснэ. Эргэн тойрны хүмүүсийнхээ амьдралын хариуцлагыг өөртөө бүү үүр. Уур уцаар тань хөдлөхөөс өөр юу ч авч ирэхгүй.

 МЭЛХИЙ  (6/22-7/22)   

Өнөөдөр сэтгэл санаа таагүй байна. Тиймээс танд ямар ч эрч хүч байхгүй байна. Зам тээвэр тээврийн ослоос болгоомжил. Ажил дээр маргаан гарч болзошгүй. Уран бүтээлийн эрэл хайгуул хийж. ямар ч аргаар хамаагүй, өөрийгөө илэрхийлэхийг хүснэ. Ирээдүйн төлөвлөгөөгөө боловсруул.Таны амьдралд сургамж гарч ирнэ. Та энэ сургамжаас болж шантрах хэрэггүй. Хийсэн ажлынхаа үр дүнг тооц. Шинэ зорилгоо тодорхойл.

АРСЛАН (7/23-8/22)   

Та юу хүсэж байгаагаа өөрөө хийж шийдэх хэрэгтэй. Та олон салбарт амжилт гаргасан гаргах чадалтай сайн мэргэжилтэн. Гэхдээ олон санаанаас нэгийг нь л сонговол таны нэр хүнд өсч албан тушаал дэвшинэ. Алийг нь сонгохоо та мэднэ. Өнөөдөр чухал ажлуудаа хойш тавих хэрэгтэй. Гэр орныхоо ажилд анхаарлаа хандуул.

ОХИН (8/23-9/22)

Тантай туршлагатай сайн эмч тааралдаж хууч өвчинг эдгээж тус болно. Бизнесийн түншүүдийн үйл ажиллагаа хамгийн тохиромжгүй үед өөрчлөгдөж багагүй төвөг удна. Хамтран ажиллаж байгаа түншүүддээ бодох хугацаа олго. Тэд зөв шийдвэр гаргах болно. Гэр бүлдээ хэрүүл маргааныг бүү үүсгэ. Маргаан гарвал зайлшгүй салахад хүргэнэ.

ЖИНЛҮҮР (9/23-10/22)   

Та хэн нэг их мэдэгчийн далласан газар нь ил гарч, далайсан газар нь далд орсноор гялалзсан сайхан боломжуудыг алдана. Хэрэв боломж гарвал амралтаа ав. Ажил хэргээс холдон амарч, өнгөрснөө цэгнэж ирээдүйгээ бодох нь одоо хамгийн ухаалаг алхам мөн.

ХИЛЭНЦ (10/23-11/21)   

Ажил хэргээ зөв зохистой төлөвлөж, хүчээ зөв хуваарилах нь таагүй явдлаас зайлсхийхэд тусална. Гадагш явахад тохиромжгүй. Хурц ухаан, зөн билгэ тань олон үзлийг нэг цэгт зангидан, зорилгодоо хүрэхэд чинь тусална. Эрэгтэйчүүд эрүүл мэнддээ анхаар, амьдралын эрч хүч сулрах хандлагатай.

НУМ (11/22-12/21)

Ажил хэргээ өргөжүүлэх, хамтран ажиллах санал хүлээн авна. Түр ажлын гэрээ байгуулах, шинэ тоног төхөөрөмж худалдан авах, үл хөдлөх хөрөнгөтэй холбоход таатай. Ажил дээрээ олсон амжилтаа бэхжүүлэхэд зориул, удирдлагатайгаа цалингаа нэмүүлэх, эсвэл албан тушаалаа өөрчлөх тухай ярилц.

МАТАР (12/22-1/19)

Өнөөдөр хамтрагчтайгаа тохиролцож чадахгүй болохоор бизнест азгүй байх магадлалтай. Олны өмнө мэдлэг чадвараа харуулах гэсэн хүмүүс ч дээрдэх зүйлгүй. Гутраад яахав. Энэ бол түр зуурын үзэгдэл. Харилцан тохиролцсон шийдвэр олохыг хичээгтүн.

ХУМХ (1/20-2/18)

Өнөөдөр уран зохиолын ажил эрхэлдэг хумхуудыг аз онгод ивээнэ. Боловсрол эзэмших, мэргэжлийн сургалт дамжаанд суралцах гэсэн хүмүүс гайхамшигтай боломжийг бүү алд. Та шинэ мэдлэгийг гялалзтал эзэмшээд зогсохгүй, түүнийг амьдралд маш түргэн хэрэгжүүлж улмаар амжилтад хүрэх замаа тавьж чадна.

ЗАГАС (2/19-3/20)

Хамт ажиллагсад эсвэл найз нөхдийн гаргасан алдаа, тэдэнд тохиолдсон бэрхшээлтэй холбоотой гэнэтийн алдагдал гарах магадлалтай. Үдээс хойш хувийн амьдралдаа тохиолдсон бэрхшээлийг нэр төртэй даван туулна. Санхүүгийн нөхцөл байдлаа хяна. Таны амьдралд цаашид эсрэг нөлөө үзүүлэх нөлөө бүхий хүмүүстэй танилцана.

БАРУУН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Үүлшинэ. Шөнөдөө нутгийн хойд хэсгээр бага зэргийн цас орно. Өдөртөө цас орохгүй. Салхи баруун өмнөөс баруун хойш эргэж секундэд 6-11 метр. Сангийн далай нуур орчмоор шөнөдөө 25-30 градус, өдөртөө 10-15 градус, Увс нуурын хотгор, Богдын гол, Идэрийн голын хөндий, Хүрэнбэлчир орчмоор 15-20 градус хүйтэн, өдөртөө 4 градус хүйтнээс 1 градус дулаан, Алтайн өвөр говиор шөнөдөө 2 градус хүйтнээс 3 градус дулаан, өдөртөө 8-13 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 5-10 градус хүйтэн, өдөртөө 2-7 градус дулаан байна. 

ТӨВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Үүлшинэ. Шөнөдөө цас орохгүй. Өдөртөө Хөвсгөлийн уулсаар бага зэргийн цас орно. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. Дархадын хотгороор шөнөдөө 15-20 градус, өдөртөө 1-6 градус, Хангай, Хөвсгөл, Хэнтийн уулархаг нутаг, Эг, Хараа, Ерөө голын хөндийгөөр шөнөдөө 10-15 градус хүйтэн, өдөртөө 1 градус хүйтнээс 4 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 3-8 градус хүйтэн, өдөртөө 4-9 градус дулаан байна. 

ЗҮҮН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Шөнөдөө багавтар үүлтэй. Өдөртөө үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 6-11 метр. Шөнөдөө 5-10 градус хүйтэн, өдөртөө 5-10 градус дулаан байна. 

ОТРЫН НУТАГ ХЭРЛЭНБАЯН-УЛААН ОРЧМООР: Багавтар үүлтэй. Цас орохгүй. Салхи баруунаас секундэд 6-11 метр.  Шөнөдөө 8-10 градус хүйтэн, өдөртөө 4-6 градус дулаан байна. 

ГОВИЙН АЙМГУУДЫН НУТГААР: Үүлшинэ. Хур тунадас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 7-12 метр. Өмнөговийн хойд, Дундговийн баруун хэсгээр шөнөдөө 7-12 градус хүйтэн, өдөртөө 1-6 градус дулаан, бусад нутгаар шөнөдөө 4-9 градус хүйтэн, өдөртөө  6-11 градус дулаан байна.    

УЛААНБААТАР ХОТ: Үүлшинэ. Цас орохгүй. Салхи баруун хойноос секундэд 5-10 метр. Шөнөдөө 3-5 градус хүйтэн, өдөртөө 7-9 градус дулаан байна.

/Нийслэлийн Прокурорын газрын Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах ажиллагаанд хяналт тавих Нэгдүгээр хэлтсийн хяналтын прокурор/

-Шүүх хурал хаалттай явагдсан нь олон нийтэд эргэлзээ төрүүлж байна, Хэргийн зарим материалыг нууцын зэрэглэлээс гаргаж, ил болгох боломж байгаагүй юм уу гэдэг асуудлыг яриад байгаа. Төрийн нууцыг задруулах нь хуулиар хориотой. Нууцыг төрийн хамгаалалтаас гаргах асуудлыг Төрийн нууцын тухай хуульд заасан байдаг.
 
Тухайлбал, тухайн хуулиар УИХ, Засгийн газар, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөл, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч ил болгоно гэж зохицуулсан. Энэ заалтын дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгч төрийн нууцыг хамгаалалтаас гаргах асуудлыг шийдвэрлэж, хэргийн тодорхой хэсгийг ил болгож байгаа юм. Тиймээс ч бид өнөөдөр ярилцаад сууж байна.
 
-С.Зориг агсныг хөнөөсөн хэргийг яагаад захиалагч. гуйцэтгэгч гэж тусад нь шалгасан юм бэ гэхээр 830142 гэсэн дугаартай хэргээс мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад хэрэг хийсннйг тогтоож, ял шийтгэл оноосон. Гэтэл захиалагч гэх хүмүүсийг тогтоох, нотлох барнмтуудыг шалгах шаардлага байгаа учраас Ажлын хэсэг үргэлжлүүлэн, захиалагчийн хэргийг шалгах үйл ажиллагааг явуулж байна. Өөрөөр хэлбэл. Т.Содномдаржаа, Т.Чимгээ, Ц.Амгаланбаатар нарын хэрэг хийсэн нь тогтоогдсон, харин тусгаарласан шалгаж байгаа хэрэг дутуу, бүрэн нотлогдоогүй учраас захиалагчийн хэргийг тусад нь шалгаж байгаа. Захиалагчийн хэрэгт авагдаж байгаа нотлох баримтад өмнөх Т.Чимгээ, Т.Содномдаржаа, Ц.Амгаланбаатар нарын хэргийн нотлох баримтууд орж байгаа учраас төрийн нууцад хамаарч байгаа. Тэгэхээр захиалагчийн хэрэгт мөн адил төрийн нууцад хамааралтай нотлох баримт байгаа гэж ойлгож болно. Хэрэг шалгах явцад захиалагчийг нь илрүүлсэн тохиолдолд тэр бол төрийн нууцад хамаарахгүй.
 
Энэ хэргийн гол гэрч бол талийгаачийн хамтран амьдрагч Б.Булган гэж олон нийт үздэг. Гэтэл Б.Булганыг хэрэгт холбогдуулан хэд хэдэн удаа шалган, хорьж байсан. Яагаад Б.Булганыг шалгах болсон юм бэ гэхээр хэрэг гарсан өдөр Б.Булганаас тайлбар авч, хохирогчоор тогтоогоод явсан байдаг. Харин мөрдөн байцаалтын явцад С.Баяр, С.Оюун нарыг хохирогчоор тогтоосон. Нотлох баримтуудыг авч үзээд Б.Булганыг хэрэгт холбогдуулан, сэжигтнээр тооцож, шалгасан. Тухайн үед өгч байсан гэрчүүдийн мэдүүлгээр төөрөгдүүлсэн, нуусан, эргэлзээтэй зүйл байсан, түүнийг сэжиглэн шалгах үндэслэл бүхий баримт тогтоогдсон учраас сэжигтнээр тооцон, шалгаж байсан. Дараа нь Ажлын хэсгээс Б.Булганыг сэжигтнээр тооцон, мөрдөн байцаалтын ажиллагаанд саад учруулж болзошгүй гэсэн үндэслэлээр цагдан хорих, таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч шалгасан. Хэрэгт авагдсан баримтуудаар түүнийг яллагдагчаар татан шалгах үндэслэл байсан учраас шалгасан. Харин түүний гэм бурууг шүүхээр хэлэлцүүлэх хэмжээний нотлох баримт бүрэн цуглараагүй учраас Б.Булганд холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, шийдвэрлэсэн.
 
Харин одоо захиалагчийг шалгах мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад Б.Булган хэн ч болж болно. Б.Булган шүүх хуралд оролцоогүй гэх асуудлын тухайд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 45 дугаар зүйлд "Хэрэгт холбогдолгүй, хэргийн талаар ач холбогдол бүхий нөхцөл байдлыг мэдэж байгаа хүнийг гэрч гэнэ” гэж заасан байдаг. Б.Булганыг сэжигтэн, яллагдагчаар татан шалгаснаас бус гэрчээр тогтоож байцаагаагүй. Нэг ёсондоо Б.Булган хуульд зааснаар хэрэгт холбогдолгүй гэдэгт дүгнэлт хийгээд, гэрчээр оруулах боломжгүй гэж үзсэн. Ийм учраас Б.Булганыг гэрчээр шүүх хуралд оролцуулах боломжгүй.
 

Ц.НЯМДОРЖ: С.ЗОРИГИЙН ХЭРЭГ ДЭЭР УЛСЫН НУУЦ БАЙХГҮЙ

/УИХ-ын дэд дарга/


 
-С.Зориг агсны хэргийн асуудлаар надад албан журмаар өргөдлүүд ирээд байгаа. Нэг талаас хэрэгт холбогдсон хүмүүсийн талаас ирж байна. Нөгөө талаас би чинь параламентийн бүлгэмийн дарга гэж явдаг. Тиймээс олон улсын параламетийн холбоо энэ хэргийг 1998 оноос хойш хяналтандаа авчихсан. Надаас жил бүр тайлан нэхэж байдаг. Сая энэ хэргийн шийдвэр гарсанаас хойш надаа гурван удаа "Та нар яагаад энэ хэрийн хурлыг хаалттай хийж байгаа юм”, "Яагаад ийм хэргийг танай тагнуулын байгууллага шалгасан юм”, "Тэр Б.Булган гэдэг хүнийг бүтэн жил хорионд байлгачихаад, яагаад шүүх хуралд оруулахгүй байгаа юм” гэсэн утга бүхий бичгүүд ирлээ. Хэдийгээр миний хариуцлагын асуудал биш ч гэлээ. Энэ мэтчилэн гадна, дотно талаасаа айхтар шахаастай байна. Гэхдээ надаа ч хэлэх зүйл олон байна.
 
Тухайлбал, яагаад уг хэргийн захиалагч нь тогтоогдоогүй байхад, замаас нь гүйдэтгэгч гэдэг хүмүүсийг олоод тогтоочихдог, шийтгэдэг юм. Шүүх хурлыг яагаад хаалттай хийсэн, яагаад Б.Булганыг шүүх хуралд оруулцаагүй гэх мэтээр асуух, ярих зүйл олон байна. Тэгээд ч сүүлийн үед өрнөж байгаа үйл явдлыг харж байхад, шүүхийн шийдвэрийн төлөө прокурорууд Үндэсний олон нийтийн телевизээр гарч, тайлбар хийгээд зураг хөрөг үзүүлээд байгаа нь асуудлыг улам бүр ээдрээтэй болгож байна. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 235 дугаар зүйл буюу шүүх хурлыг нээлттэй, хаалттай хийх асуудлыг зохицуулсан байдаг. Уг хуулиар төр, байгууллага, хувь хүний нууцтай холбоотой бол насанд хүрээгүй хүүхэдтэй холбоотой бол тухайн хэргийн шүүх хурлыг хаалттай хийнэ гэсэн байдаг. Гэтэл энэ хэрэг тухайн айлын гэрт гарсан хэрэг. Тиймээс төрийн нууц байхгүй. Хувь хүний, байгууллагын нууц байхгүй. Өнөөдрийг хүртэл ахуйн шинжтэй л зүйлүүд дуулдаад байгаа.
 
Ер нь би 40 гаруй жил Монголын хэргүүдийг дуулсан хүн шүү дээ. Ялангуяа дуулиантай хэргүүдийг. Тухайлбал, 1950- аад онд гарч байсан хэргийн шүүх хурал 1980-аад онд Дээд шүүх дээр таслагдаж байхад нь би харж л байсан хүн. 1937-оноос хойш ийм нууц таслах ажиллагаагаа Монголд явагдаагүй. Яагаад хурлыг бүхэлд нь хаадаг юм. Уг нь Б.Булган гэдэг хүн чинь цорын ганц гэрч. Тиймээс энэ хүн юу ч ярих байсан хамаагүй. Шүүх хуралд оруулах хэрэгтэй. Гэрч эсвэл хохирогчийн хувиар орох ёстой. Тэр Б.Булганы амаар хүн алсан гэх этгээдүүдийг аман зураг зурагдсан. Тиймээс ядаж тэр асуудал дээр шүүх тайлбар авах ёстой байсан. Гэтэл прокроруудын ярьж байгаагаар бол тэр Б.Булган чинь хоол хийчихсэн. Алуурчидтай хамт хоол идээд, тамхи татаад сууж байсан гээд хэлчихсэн байсан. Ноцтой юм яриад байгаа биз дээ. Гэтэл Б.Булганыг шүүх хуралд оруулаагүй гээд асуудал үүсэх болно.
 
Дээр нь Ерөнхийлөгч Тагнуулын газарт зарим асуудлыг ил болгох чиглэл өгөөд олон нийтийн телевизээр ийнхүү цацаж байгаа нь бүр сэжигтэй. Учир нь энэхүү хэргийг нууцлах ажиллагаанд Ерөнхийлөгч оролцсон юм байна гэдгийг тэр бичиг нь харуулж байгаа юм. Тиймээс ч ил гарга гэсэн байна.
 
Уг нь одоо мөрдөж байгаа Төрийн нууцын хуулиар Үндэсний эрх ашгийн үүднээс яаралтай ил болгох шаардлага гарсан бол Ерөнхийлөгч тухайн хэргийг нууцаас гараж болно гэсэн заалт байдаг. Тэгвэл С.Зоригийн хэргийн цаана үндэсний эрх ашиг гэх зүйл юу байгаа юм бэ. Хүний амийг хөнөөсөн л хэрэг шүү дээ. Ингээд л энэ хэрэг бол том зургаараа Үндсэн хуулийн эрх мэдэл хуваарилах зарчим гэдгийг устгаад дуусч байна. Эрүүдэн шүүх замаар хэрэг хүлээлгэдэг Вышинскийн онол Монголд амь орж байна. Тиймээс цаашдаа хуулийнхан яг ийм аргаар дургүй хүргээд байгаа хүн бүрийг аваачиж "далд хийх” үйл ажиллагааны суурь нь тавигдаж эхэлж байна. Анх удаа ч ийм юм болоод байгаа юм биш. Долдугаар сарын 1-ний хэргээр цагдаагийн дарга нарыг шийтгээд ял эдүүлээд гаргачихлаа. Энэ яг ийм хэрэг байсан. Захиалгатай шийдвэр байсан.
 
Ингээд харахаар 1937 оныхтой ижил онцгой комисс энэ улсад байгуулагджээ. Хуулийнхан хэргийг нуу гэхээр нуудаг, ил болго гэхээр мэдэгдэл хийгээд сууж байдаг ийм ардчилсан орон гэж байх уу. Энэ үйлдлээс болж Үндсэн хууль нурж байгаа юм. Гүйцэтгэх засаглалд хууль шүүхийнхэн оролцохгүй, шүүхийн ажилд засаглал оролцохгүй гэсэн алтан зарчим нурж байна. Гэм буруугүй бол нэг ч хүнийг пшйтгэхгүй, эргэлзээтэй бол яллагдагчийн талд асуудлыг шийдвэрлэнэ гэдэг зарчим нурж байна.
 

Сэтгүүлчийн дүгнэлт

ЭРҮҮДЭН ШҮҮГЭЭД ХЭРЭГ ХҮЛЭЭЛГЭСЭН ГЭНЭ ҮҮ

 
 
Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн, УИХ-ын гишүүн, Дэд бүтцийн сайд асан С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэрэгт Орхон аймгийн харъяат Ц.Амгаланбаатар, Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг сэжиглэн шалгаж, анхан шатны шүүх хурлаас тэднийг гэм буруутайд тооцон, 24-25 жилийн хорих ял оноосон билээ. Тэд давж заалдах шатны шүүхэд хандаж, хоёр дахь шатны шүүх хурал энэ сарын 14-ний өдөр Нийслэлийн давж заалдах шатны шүүхэд хаалттай явагдаж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээсэн юм.
 
Хоёр дахь шатны шүүх хурал болсноос долоо хоногийн дараа буюу энэ сарын 21-ний өдөр МҮОНРТ-ийн "ММ” агентлагийн "Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөрт Нийслэлийн Прокурорын газрын Хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах ажиллагаанд хяналт тавих хэлтсийн дарга Ж.Сандагсүрэн оролцож, С.Зоригийн амь насыг хөнөөсөн хэргийн зарим нотлох баримтыг ил болгож олон нийтэд мэдээлсэн. Тиймээс ч иргэд уг хэргийн асуудлаар ярих, бичих нь ихэссэн.
 
Иргэдийн дунд хамгийн том асуултын тэмдэг болоод байгаа асуудал нь хэрэгт холбогдогчдын шүүх хурлыг нээлттэй хийх байсан, хаалттай хийчихлээ гэдэг асуудал. Өөрөөр хэлбэл, иргэдийн шүүмжлэл болон шүүгдэгчдийн талын гол "гомдол” нь шүүх хурлыг хаалттай явуулсанд л байгаа мэт.
 
Зөвтгөл нь хавтаст хэрэг нь улсын нууцтай холбоотой баримт авагдсан гэдэг. Гэтэл уг хэрэгт улсын нууц огт байхгүй гэх хүн ч цөөнгүй байна. Тэдний нэг нь энэхүү хэргийг шалгаж байх хугацаанд Хууль зүйн сайд байсан эрхэм Ц.Нямдорж юм. Тэрбээр "Энэ хэрэг тухайн айлын гэрт гарсан. Тиймээс төрийн нууц байхгүй. Хувь хүний, байгууллагын нууц ч байхгүй. Өнөөдрийг хүртэл ахуйн шинжтэй зүйлүүд л дуулдаад байгаа” хэмээн хэвнэг тайлбар хийж байна. Мөн тэрбээр "Эрүүдэн пгүүх замаар хэрэг хүлээлгэдэг Вьшшнскийн онол Монголд амь орж байна. Тиймээс цаашдаа хуулийнхан яг ийм аргаар дургүй хургээд байгаа хүн бүрийг аваачиж "далд хийх” үйл ажиллагааны суурь нь тавигдаж эхэлж байна” хэмээн сүржин мэдэгдэл хийсэн юм.
 
Уг нь УИХ-ын дэд дарга Ц.Нямдоржийн тухайд тэрбээр Хууль зүйн сайд байсан энэ талын буюу хууль шүүхийн талын хүн. Гэтэл тэрбээр уртаас урт хугацаанд буюу 18 жилийн дараа алуурчид нь ил болж, ял авч буйг хараад ингэж хэлж байгаа нь олон хүнийг төөрөгдүүлж байгаа юм. Тиймээс хоёр ч шатны шүүхээс шийдвэр гарчихаад байхад Хууль зүйн сайд байсан хүн байж баримтгүй олон юм яриад байгаад дургүйцэх хүн олон байна.
 
Орсон борооны хойноос цув нөмрөх гэгчээр олон арван жил шалгагдсан дуулиант хэрэг учир энэ мэтээр алуурчид нь мөн, биш гэж ярих, бичих хүн олон гарч ирэх нь дамжиггүй биз. Өөрөөр хэлбэл, "Од” болох гэж хүсэлдээ хөтлөгдсөн нөхдүүд олон нийтийн анхаарлын төвд байгаа С.Зориг агсны хэргээр "шоу” хийх нь ойлгомжтой.
 
Гэхдээ энэхүү хэргийн "зовлон” дуусах яагаа ч үгүй байгаа бололтой. Учир нь Т.Содномдаржаа, Т.Чимгээ, Ц.Амгаланбаатар нарыг хэрэг хийснийг тогтоож, ял шийтгэл оноочихлоо. Гэтэл захиалагч гэх хүмүүсийг тогтоох, нотлох баримтуудыг шалгах шаардлага байгаа учраас Ажлын хэсэг үргэлжлүүлэн, захиалагчийн хэргийг шалгах үйл ажиллагааг явуулж эхлээд байгаа гэх. Тиймээс хууль, шүүхийнхэн олон нийтийн "Цаад эзнийг нь олооч” гэх нэхэл хатуу асуултын хариуг олох том даалгавар л үлдээд байна даа.

Монголын мэдээ
Ж.Отгонмягмар

           Хүүхдийг 5-7 настайд нь эхний байнгын шүд (ясан шүд) ургаж эхлэх ба цаашид 13 нас хүртэл нь солигддог. Энэ үед нь онцгой анхаарах хэрэгтэй. Учир нь аав ээжүүд сүүн шүд унаж байж л ясан шүд гардаг гэсэн өрөөсгөл ойлголттой байдаг бөгөөд 5-7 настай үед  хамгийн хойд талд нь насан туршид байх хамгийн чухал шүд болох Их Араа шүд ургасан байдаг. Энэ шүдийг солигдох шүд хэмээн тоомжиргүй хандаснаас эрт цоорч, улмаар авагдах хүртэлээ хүндэрсэн байдал манайд элбэг тохиолдож байна.

Иймээс хүүхдийн шүд солигдох үеээс нь эхлэн шүдийг нь фтортой оогоор угаалгаж мөн нэмэлтээр эрдэсжүүлэх эм, бэлдмэлүүдийг тогтмол өгч байх хэрэгтэй. Зарим эцэг эхчүүд сүүн шүдийг "солигддог шүд” учраас арчлах шаардлагагүй гэж үздэг. Гэтэл сүүн шүд нь байнгийн шүднээс ч илүүтэйгээр арчилгаа шаарддаг. Учир нь сүүн шүд эрдэсжилт бага, паалан нимгэхэн байдаг тул цоорч хорхойтохдоо амархан байдаг. Хорхойтсон сүүн шүдэнд их хэмжээний нян агуулагдах бөгөөд шинээр ургах ясан шүд болон ойролцоо шүднүүддээ халдвар дамжуулж маш хүчтэй өвддөг байна.  Хорхойтсон сүүн шүдийг авахад араанууд урагшаа түрж, байнгын шүд ургах зайгүй болдог тул байнгын шүд буруу байрлалтай, давхар ургах зэргээр эрүү нүүрэнд гажиг үүсгэх нөхцөл болдог.

Гашуунсухайт- Ганц модны чиглэлийн тээврийг хоногийн нэгдсэн графикт оруулжээ. Ингэснээр Гашуунсухайтад үүсээд буй нүүрсний тээвэрлэлтийг дагасан олон асуудалд шийдэгдэх юм.

Өнөөдрийн байдлаар Гашуун сухайтын  чиглэлд нийт  71 аж ахуйн нэгжийн 4500 орчим тээврийн хэрэгсэл ачаа тээвэрлэж байна. Өнгөрсөн  10 дугаар сард 45 аж ахуйн нэгж буюу одоогийн дүнтэй харьцуулбал тал хувь тээвэрлэлт хийж байсан ч  2000 гаруй тээврийн хэрэгсэл хууль бус байсан аж. Үүнээс болж тухайн чиглэлд автомашины дараалал үүсэх, жолооч нар олон хоног зам дээр нойр хоолгүй хонох, эрүүл мэндээрээ хохирох зэрэг нөхцөл байдал үүсээд байсан.

Харин нэгдсэн график мөрдөж эхэлснээр энэ асуудал шийдэгдэхээс гадна хилээр гарч буй нүүрсний тээврийн бодит дүн мэдээ гарах боломжтой аж.

НҮБ-ын Хүүхдийн Сангаас өвөлжилт хүндэрсэн аймаг, сумдын хүүхэд болон хөхүүл, жирэмсэн эхчүүдэд хүргэх тусламжийг хүлээлгэн өгөв.

2017 оны 2-р сарын байдлаар манай улсын нийт 17 аймгийн 158 суманд өвөлжилт хүндэрсэн тухай Онцгой байдлын Ерөнхий газраас мэдээлсэн билээ.  Эдгээр суманд амьдарч байгаа хүүхэд, хөхүүл болон жирэмсэн эхчүүдэд нэн шаардлагатай хоол тэжээл, амин дэмийн тусламжийг НҮБ-ын Хүүхдийн Сангаас өнөөдөр Эрүүл мэндийн яаманд хүлээлгэн өгөх ажиллагаа болж байна.

Өвөлжилт хүндэрсэн дээрх 158 сумын 26 116 хүүхэд (200 хүртэл бог малтай өрхийн 60 хүртэл сартай хүүхэд), 15 800 хөхүүл болон жирэмсэн  эмэгтэй, сумын эрүүл мэндийн төвд доорх нэрийн тусламжийг үзүүлнэ. Үүнд:

• Олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэл /хүүхэд, ээжүүдэд/
• А аминдэм
• Тураалын эмчилгээний сүү
• Бугалганы тойрог хэмжигч /хүүхэд, насанд хүрэгчид/
• Сургалтын зардал, шатахууны зардал
• Жин хэмжигч
• Нялх, бага насны хүүхдийн хооллолтын зөвлөгөө өгөх багц.

Тусламжийн хүрээнд

• 6-59 хүртэл сартай хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэй, хөхүүл эхэд олон найрлагат бичил тэжээлийн бэлдмэл түгээх
• 5 хүртэлх насны хүүхдийн эцэг, эх, жирэмсэн эмэгтэй, хөхүүл эхэд хоол тэжээлийн зөвлөгөө (нялх, бага насны хүүхдийн хооллолт, асаргааны чиглэлээр) өгөх
• 14 хоногоос 1 сарын хугацаанд гэрийн эргэлт хийж, хэрэглээг хянах
• Бага насны хүүхэд, жирэмсэн эмэгтэй, хөхүүл эхийн хоол тэжээлийн байдлыг үнэлж, хоол тэжээлийн хурц дутлыг илрүүлж, эмчилнэ.

Тусламжийн бараа материалыг Улаанбаатар хотоос Эрүүл мэндийн яам, Монгол Эм Импекс концерн хамтран дээрх сумдад хүргэх ажлыг удирдан, зохион байгуулна. Тусламжид хамрагдах иргэдийн нэрсийг эрүүл мэндийн газрууд орон нутгийн засаг захиргаатай хамтран урьдчилсан байдлаар гаргасан байна. 

 "НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн хувьд онцгой байдлын үед нэн тэргүүнд бага насны хүүхэд болон жирэмсэн, хөхүүл эхчүүдийн эрүүл мэндийг хамгаалах, тэднийг эндэх, хоол тэжээлийн дуталд орохоос урьдчилан сэргийлэхийг зорьдог. Бидний хийсэн судалгаагаар 5 хүртэлх насны 26 116 хүүхэд, 15 800 жирэмсэн болон хөхүүл эмэгтэйчүүд хоол тэжээлийн дуталд орох эрсдэлд байгааг тогтоосон. Тиймээс тэдгээр хүүхэд, эхчүүдэд Канадын хандивлагчдаас санхүүжүүлж буй хоол тэжээлийн багц тусламжийг хүргүүлж байгаа юм” гэж Монгол дахь  НҮБ-ын Хүүхдийн Сангийн Суурин төлөөлөгч Роберто Бэнес хэлэв.

Тусламжийн нийт санхүүжилт 339 000 ам.доллар буюу 828.1 сая төгрөг юм.